نبشی و ناودانی در سازه
در پیکره هر سازه فولادی و حتی در بسیاری از سازه‌های بتنی، دو مقطع فولادی به نام‌های نبشی و ناودانی، نقش حیاتی ایفا می‌کنند. این پروفیل‌های باز، با اشکال هندسی متمایز خود، به دلیل استحکام، انعطاف‌پذیری در طراحی و سهولت اجرا، از پرکاربردترین مصالح در صنعت ساختمان‌سازی به ویژه ساخت انواع سوله محسوب می‌شوند. درک صحیح از انواع، سایزهای پرکاربرد، کاربردها و عوامل مؤثر بر قیمت روز نبشی و ناودانی، برای فعالان این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است.
نبشی: L شکل کاربردی در سازه‌های فولادی
نبشی، مقطعی فولادی با سطح مقطع L شکل است که از دو بال عمود بر هم تشکیل شده است. این بال‌ها می‌توانند هم‌اندازه (بال مساوی) یا غیرهم‌اندازه (بال نامساوی) باشند که هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند.
انواع نبشی:
- نبشی بال مساوی: (L شکل با بال‌های یکسان) با نماد “L” به همراه طول بال‌ها (مثلاً L50x50) نشان داده می‌شود.
- نبشی بال نامساوی: (L شکل با بال‌های نابرابر) با نماد “L” به همراه طول بال‌ها (مثلاً L50x70) نشان داده می‌شود.
- نبشی فابریک: مستقیماً در کارخانه از شمش فولادی و به روش نورد گرم تولید می‌شود. این نوع نبشی از استحکام و دقت ابعادی بالاتری برخوردار است.
- نبشی پرسی: از خم کردن ورق فولادی در دستگاه‌های پرس تولید می‌شود. این روش، انعطاف‌پذیری بیشتری در تولید سایزهای خاص ایجاد می‌کند.
کاربردهای نبشی در ساخت سازه‌ها:
نبشی به دلیل قابلیت‌های فراوان، در بخش‌های مختلف ساختمان به کار می‌رود:
- نبشی‌کشی ساختمان (وال پست): یکی از مهم‌ترین کاربردها، اتصال دیوارهای داخلی و خارجی به اسکلت اصلی ساختمان (فلزی یا بتنی) برای مقاومت در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله و باد. این کار به استحکام و پایداری بیشتر سازه کمک می‌کند و از الزامات قانونی ساخت‌وساز در ایران است.
- اتصالات سازه‌ای:
- اتصال پل‌ها به ستون‌ها: به عنوان نشیمنگاه یا اتصال برشی.
- اتصال تیرآهن‌ها به بیم‌های باربر.
- اتصال ستون‌ها به صفحات فونداسیون.
- ساخت ستون و خرپا: به خصوص در سازه‌های سبک و نیمه‌سنگین، نبشی‌ها می‌توانند به صورت تکی یا دوبل در ساخت اعضای فشاری و کششی خرپاها و ستون‌ها استفاده شوند.
- بادبندها: در سیستم‌های مهاربندی برای افزایش مقاومت سازه در برابر بارهای جانبی.
- ساخت قفسه‌های فلزی و سازه‌های فلزی سبک.
- مهاربندی آسانسور و دکل‌ها.
- فریم‌سازی درب و پنجره.
سایزهای پرکاربرد نبشی در ساختمان‌سازی :
سایزهای نبشی با طول بال (میلیمتر) و ضخامت (میلیمتر) مشخص می‌شوند. برخی از پرکاربردترین سایزها در ایران عبارتند از:
- نبشی 50×50 (50*50): یکی از پرمصرف‌ترین سایزها برای وال پست، مهاربندی‌های سبک و فریم‌سازی.
- نبشی 60×60 (60*60): کاربرد مشابه 50×50 با مقاومت بیشتر.
- نبشی 70×70 (70*70): در اتصالات سازه‌ای متوسط و خرپاها.
- نبشی 80×80 (80*80): برای اتصالات قوی‌تر و اعضای سازه‌ای با بارهای بیشتر.
- نبشی 100×100 (100*100): در ساخت ستون‌های سبک، خرپاها و اتصالات سنگین‌تر.
- همچنین نبشی‌ها در ضخامت‌های مختلفی از 3 میلیمتر تا 12 میلیمتر (و حتی بیشتر برای نبشی‌های سنگین‌تر) تولید می‌شوند.
ناودانی: U شکل مستحکم در پروژه‌های عمرانی
ناودانی، مقطعی فولادی با سطح مقطع U یا C شکل است که از یک جان افقی (Web) و دو بال عمودی (Flanges) تشکیل شده است. لبه‌های داخلی محل اتصال جان و بال‌ها معمولاً دارای انحنای گردی هستند.
انواع ناودانی:
- ناودانی UNP (استاندارد اروپایی): دارای بال‌های مخروطی شکل و ضخامت متغیر در طول بال. معمولاً سنگین‌تر و بال‌های ضخیم‌تری دارد.
- ناودانی UPE (استاندارد اروپایی): دارای بال‌های موازی و ضخامت ثابت در طول بال. معمولاً سبک‌تر از UNP است.
- ناودانی ساده: رایج‌ترین نوع، با ارتفاع 30 تا 400 میلیمتر، در ساخت پل‌ها و سازه‌های فلزی استفاده می‌شود.
- ناودانی مشبک: دارای سوراخ‌هایی روی جان و بال‌ها، عمدتاً در ساخت قفسه‌های سبک و سازه‌های موقت.
- ناودانی فابریک و پرسی: مشابه نبشی، از شمش (فابریک) یا ورق (پرسی) تولید می‌شود.
کاربردهای ناودانی در ساختمان‌سازی :
ناودانی به دلیل مقاومت مناسب در برابر فشارهای افقی و عمودی، کاربردهای متنوعی دارد:
- ساخت چارچوب درب و پنجره: به خصوص در پروژه‌های صنعتی و سوله‌ها.
- ساخت خرپا و بادبندها: به صورت تکی یا جفت.
- ساخت ستون و اسکلت فلزی: به ویژه در سازه‌های سبک و نیمه‌سنگین.
- مرمت بناهای تاریخی: برای تقویت و بازسازی سازه‌ها.
- ساخت تشکیلات دریایی و تجهیزات ترافیکی.
- تولید شاسی تریلرها و کشنده‌ها و باربند کامیون‌ها.
- تقویت سازه‌های بتنی و به عنوان قالب.
- زیرسازی نما: برای نصب انواع پوشش‌های نما.
- سقف‌های سبک و شیروانی: به عنوان پشتیبان عرشه سقف و برای هدایت آب باران.
سایزهای پرکاربرد ناودانی:
سایزهای ناودانی با ارتفاع (h)، عرض بال (b)، ضخامت جان (s) و ضخامت بال (t) مشخص می‌شوند. پرکاربردترین سایزهای ناودانی در ایران عبارتند از:
- ناودانی 6: (ارتفاع 60 میلیمتر) برای سازه‌های سبک و کاربردهای فرعی.
- ناودانی 8: (ارتفاع 80 میلیمتر) یکی از پرمصرف‌ترین سایزها در ساختمان‌های مسکونی و تجاری سبک.
- ناودانی 10: (ارتفاع 100 میلیمتر) کاربرد گسترده در سازه‌های فلزی و چارچوب‌ها.
- ناودانی 12، 14 و 16: برای سازه‌های سنگین‌تر، پل‌ها و کاربردهای صنعتی.
- ناودانی‌ها نیز در طول‌های استاندارد 6 و 12 متری تولید می‌شوند.
استانداردهای تولید: تضمین کیفیت و عملکرد
در ایران، تولید نبشی و ناودانی تابع استانداردهای ملی و بین‌المللی است که تضمین‌کننده کیفیت و خواص مکانیکی محصول نهایی هستند:
- استاندارد ملی ایران (ISIRI): برای نبشی و ناودانی‌های تولید داخل.
- استاندارد DIN EN 10056: برای ابعاد و تلرانس‌های نبشی‌های نورد شده.
- استاندارد DIN EN 10279: برای ابعاد و ویژگی‌های ناودانی‌های فولادی.
- استاندارد ASTM A36: (آمریکایی) برای خواص مکانیکی فولادهای سازه‌ای.
- استاندارد GOST: (روسیه) نیز برای ناودانی‌های UPE در ایران کاربرد دارد.
تولیدکنندگان مطرح در ایران محصولات خود را مطابق با این استانداردها عرضه می‌کنند.
قیمت روز نبشی و ناودانی: عوامل مؤثر و راهنمای خرید
قیمت نبشی و ناودانی مانند سایر مقاطع فولادی، نوسانات روزانه دارد و تحت تأثیر عوامل متعددی است:
- قیمت مواد اولیه (شمش و ورق فولادی): مهم‌ترین عامل، که به نوسانات جهانی قیمت فولاد، سنگ آهن و نرخ ارز وابسته است.
- سایز و وزن پروفیل: هرچه سایز و وزن (گرماژ) نبشی یا ناودانی بیشتر باشد، قیمت آن نیز بالاتر می‌رود.
- نوع و استاندارد تولید: نبشی و ناودانی فابریک معمولاً گران‌تر از نوع پرسی هستند. ناودانی‌های UNP نیز اغلب از UPE گران‌ترند.
- برند و کارخانه تولیدکننده: کارخانجات معتبر و با سابقه، ممکن است قیمت بالاتری داشته باشند اما کیفیت و ضمانت بهتری ارائه می‌دهند.
- میزان عرضه و تقاضا در بازار: نوسانات فصلی و پروژه‌های بزرگ ساختمانی بر تقاضا و در نتیجه قیمت تأثیر می‌گذارند.
- هزینه‌های حمل و نقل: با توجه به وزن بالای این محصولات، هزینه باربری از کارخانه یا انبار تا محل پروژه مهم است.
- سیاست‌های ارزی و تعرفه‌های گمرکی: برای محصولات وارداتی.
چگونه از قیمت روز مطلع شویم و خرید کنیم؟
برای اطلاع از قیمت لحظه‌ای نبشی و ناودانی، بهترین روش مراجعه به وب‌سایت‌های معتبر عرضه‌کننده آهن‌آلات مانند صنایع سقف مقدم، تماس مستقیم با کارشناسان فروش کارخانجات یا بنگاه‌های آهن است. بسیاری از این مراجع، جداول قیمت روز نبشی و قیمت روز ناودانی را به صورت مرتب به روزرسانی می‌کنند.
هنگام خرید نبشی و ناودانی، علاوه بر قیمت، به نکات زیر نیز توجه کنید:
- نوع و کاربرد دقیق: مطمئن شوید که نوع (فابریک/پرسی، بال مساوی/نامساوی، UPE/UNP) و سایز انتخابی، برای نیاز پروژه شما مناسب است.
- استاندارد و کیفیت: از مطابقت محصول با استانداردهای مربوطه اطمینان حاصل کنید.
- خدمات پس از فروش: برخی تأمین‌کنندگان، خدمات برش‌کاری، خم‌کاری و ارسال سریع را نیز ارائه می‌دهند.
- میزان خرید: خرید در تناژ بالا معمولاً صرفه اقتصادی بیشتری دارد.
سخن پایانی
نبشی و ناودانی، با ویژگی‌ها و کاربردهای منحصر به فرد خود، شریان‌های حیاتی بسیاری از سازه‌ها در ساختمان‌سازی ایران را تشکیل می‌دهند. درک دقیق تفاوت‌ها، سایزهای پرکاربرد و عوامل مؤثر بر قیمت روز این محصولات، نه تنها به شما کمک می‌کند تا انتخابی بهینه و اقتصادی داشته باشید، بلکه نقشی اساسی در دوام، ایمنی و موفقیت پروژه‌های ساختمانی شما ایفا خواهد کرد. با آگاهی کامل و مشورت با متخصصان، گامی مطمئن در مسیر ساخت‌وساز بردارید.
صنایع سقف مقدم با تجربه بیش از 25 سال در فروش و توزیع انواع نبشی و ناودانی در مشهد آماده هرگونه مشاوره در خصوص سازه‌های فولادی می‌باشد.